رسول ربانی؛ سمیه کریمی زاده اردکانی؛ جواد نظری
دوره 11، شماره 43 ، مهر 1389، ، صفحه 101-128
چکیده
تراکم جمعیت شهری به همراه صنعتی‌شدن، انتظارات بالا رفتة اشتغال، محیط زیست و نظایر آن، همه مسائلی خاص هستند، اما حل معضل مسکن جایگاه ویژه‌ای دارد. یکی از راهکارهایی که در پاسخ به مسائل بالا فراهم آمده ...
بیشتر
تراکم جمعیت شهری به همراه صنعتی‌شدن، انتظارات بالا رفتة اشتغال، محیط زیست و نظایر آن، همه مسائلی خاص هستند، اما حل معضل مسکن جایگاه ویژه‌ای دارد. یکی از راهکارهایی که در پاسخ به مسائل بالا فراهم آمده ایجاد شهرهای جدید در اطراف کلان‌شهرها می‌باشد. این شهرها ویژگی‌های متفاوتی را با خود پدید آورده‌اند و شیوه‌های تازة زندگی و ارزش‌های مادّی جدید، این نقاط را به مراکز پویایی در جامعه تبدیل نموده است. در این شهرها «ایستایی فرهنگی» را نمی‌توان انتظار داشت.
هدف این پژوهش بررسی عوامل مؤثر بر هویّت اجتماعی ساکنان شهرهای جدید می‌باشد که مطالعه موردی آن در شهر پردیس تهران انجام شده است. از آنجا که جریان شهرنشینی موجب تغییر ساختارهای اجتماعی و روابط اجتماعی شده و پدیدة افزایش جمعیت، بخش مسلّم کلان‌شهرها گردیده، جامعه‌شناسان شهری به سیاستگذاری در مورد خط مشی جامعة شهری و روابط انسانی موجود در آن پرداخته‌اند.
پژوهش حاضر به روش پیمایشی (Survey study)، در مقطع زمانی 1388 و در شهر جدید پردیس صورت گرفته است. حجم داده‌های مورد نیاز تحقیق از دو طریق پرسشنامه و مراجعه به اسناد جمع‌آوری گردید و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر به‌دست آمد. پس از استخراج و پردازش داده‌های جمع‌آوری شده و تهیه شاخص‌های آماری مناسب برای متغیرهای مستقل و وابسته تحقیق، دو روش آماری تحلیل رگرسیون و آزمون تحلیل واریانس به کمک نرم‌افزارهای spss و Lisrel مورد استفاده قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که میزان هویّت اجتماعی شهری بر حسب متغیّرهای نوع منزل مسکونی، قومیت و تحصیلات افراد متفاوت است. نتایج تحلیل رگرسیونی هم نشان داد که متغیر خدمات و فعالیت‌های تولیدی بیشترین تأثیر بر میزان هویّت اجتماعی شهر جدید پردیس داشته است. در درجة بعد، فضای اجتماعی، فرهنگی و جغرافیایی و بالاخره متغیرهای امنیت عاطفی و روانی شهروندان و وجود راههای ارتباطی به‌ترتیب بیشترین تأثیر را بر هویّت اجتماعی ساکنان داشته‌اند. ضریب تعیین مدل (ضریب عدم تعیین psi- 1) برابر با 38/0 = 62/0-1 به دست آمد. یعنی 38 درصد از متغیّر وابسته یعنی هویّت اجتماعی شهر جدید، توسط این مدل تبیین شده است و این نشانگر برازش خوب مدل می‌باشد.
